Mystiek

Het woord mystiek wordt in verschillende betekenissen gebruikt. In het dagelijkse taalgebruik is mystiek vooral een bijvoeglijk naamwoord en betekent dan geheimzinnig, verborgen of raadselachtig. In andere betekenissen heeft het woord betrekking op ofwel een streven naar- dan wel een beleving.

Kenmerken
Hoewel de mystieke ervaring van een persoon in details en intensiteit kan verschillen worden er meestal dezelfde, algemene kenmerken beschreven:
In de mystieke ervaring verdwijnt alle 'andersheid' en wordt de wereld als een geheel ervaren; de mysticus probeert zich te verenigen met het transcendente.
De mysticus komt tot de realisatie dat zijn/haar eigen subjectieve werkelijkheid niet afzonderlijk van de object-gerichte werkelijkheid kan bestaan.

Er bestaan natuurlijke en religieuze mystieke ervaringen. Natuurlijke mystieke ervaringen zijn bijvoorbeeld het gevoel dat ervaren wordt één te zijn met de natuur tijdens een lange boswandeling. Dit soort ervaringen zijn van een geheel andere aard dan de religieuze mystieke ervaringen, vooral omdat ze passief zijn. Meestal 'overkomt' het iemand zonder dat deze de ervaring actief nastreeft. Natuurlijke mystieke ervaringen worden niet als religieuze ervaringen beschouwd omdat ze niet met een bepaalde traditie verbonden zijn. Het zijn uiteraard wel spirituele ervaringen en kunnen een diepgaande invloed op het individu hebben.

Religieuze mystieke ervaringen zijn vaak meer actief dan de passieve natuurlijke ervaring. De mystieke ervaring kan worden opgeroepen middels het hierboven genoemde gebed, contemplatie of meditatie.

Verder kan volgens sommigen een mystieke ervaring worden beleefd bij het gebruik van psychedelische drugs, zoals LSD of paddo's. In veel niet-westerse culturen was (en is) gebruik van dit soort middelen een belangrijk onderdeel van de religie.

De mystieke ervaring kan vaak niet helemaal in woorden uitgedrukt worden. Net zoals met alle ervaring moet je de feitelijke ervaring hebben om te weten hoe het is. Iemand kan vertellen hoe een zonsondergang eruit ziet of hoe een koekje smaakt, maar je weet het pas echt als je de zonsondergang zelf ziet of zelf het koekje eet. Dat wil echter niet zeggen dat 'zonsondergang' of 'koekjes eten' niet zouden bestaan. (Deze voorbeelden noemt Ken Wilber in 'Overgave en strijd') Mystieke ervaring is grotendeels onuitsprekelijk, maar het kan wel worden overgedragen door het beoefenen onder leiding van een leraar. Mystieke ervaring is niet zekerder of minder zeker dan elke andere directe ervaring. Het is empirische kennis. Empirische ervaringen vergelijken we telkens met andere empirische ervaringen om tot bewijs te komen. Precies dat hebben mystici door de eeuwen heen gedaan en doen zij nog: ze leggen hun kennis naast elkaar en vergelijken en verfijnen. Ware mystiek is in tegenstelling tot dogmatische religie heel wetenschappelijk, omdat het gebaseerd is op empirisch bewijs en proefneming.

Doordat bij mystici vaak paranormale ervaringen en verschijnselen worden waargenomen is de mystiek ook een onderzoeksterrein voor de parapsychologie. Doch eveneens vanuit strikt wetenschappelijke psychologie is er recent interesse voor mystieke ervaringen. Met name vanuit het behaviorisme wordt een verband gelegd tussen het typisch menselijk vermogen tot perspectiefname en mystieke belevingen

Vormen van mystieke kennis
Mystiek betekent in het eerste geval het op enigerlei wijze trachten te komen tot een innige vereniging met God, het goddelijke of het bovennatuurlijke, of het bereiken van diepe staten van meditatie (zoals jhanas) en spirituele realisaties (zoals Nirvana). Veelal gebeurt dit door middel van gebed, beschouwing of meditatie.
In het andere geval is sprake van subjectieve ervaringen van bovennatuurlijke aard, contact dus met een andere werkelijkheid dan de gebruikelijke. Deze contacten kunnen meer of minder intensief zijn. Al naargelang de afstand tot het bovenaardse kunnen zulke ervaringen uiteenlopen van een eenvoudig besef van het hogere tot aan een heftige vervoering, buiten zichzelf treden of het goddelijke intens gewaarworden.

De Boeddha onderscheidde Zes Bovennatuurlijke Krachten, die zowel ervaringen van bovennatuurlijke aard als spirituele realisaties en vormen van kennis bevatten.

Bron: Wikipedia