zondag 6 januari 2013

Wat is Tao?

Tao betekent letterlijk 'het pad' of 'de weg'. Het is een universeel principe dat alles omvat, van de creatie van het universum tot menselijke interactie. De Tao is zo buitengewoon, dat het niet door het rationeel menselijk denken kan worden begrepen. Om iets van de Tao te begrijpen, zul je verder moeten kijken dan de logica. Er moet gebruik gemaakt worden van intuïtie. Als we iets over Tao willen leren, is ons belangrijkste materiaal de Tao Te Ching, een werk gemaakt door Laozi, ook wel bekend als Lao Tzu, een wijsheer die duizenden jaren geleden leefde. 

Enkele van de dingen die Lao Tzu ons probeert te leren:
  • Geen geweld. Lao Tzu leert ons dat geweld en conflicten, hoe gecontroleerd dan ook, niets anders dan negatieve bijeffecten heeft. Het ideaal van de Taoist is het oplossen van problemen aan de hand van vredevolle oplossingen.
  • Inactie. Alleen dwazen verbruiken een enorm deel van hun energie met het doen van van alles, maar het bereiken van niets. En dit terwijl Taoistische wijzen bijna niets lijken te doen, maar heel veel bereiken. Dit lijkt op magie, maar is mogelijk en zelfs onvermijdbaar, zodra iemand een is met de Tao.
  • Geen intenties. Vaak doen we dingen die deugdelijk zijn omdat we hopen op erkenning. Dit is echter helemaal niet deugdelijk. Ware deugdelijkheid is een staat bereiken waarin dit soort handelingen op natuurlijke wijze worden uitgevoerd, zonder dat hier bewust bij word nagedacht.
  • Simpelheid. De ware basis voor onze realiteit en ons bestaan is elementaal en oningewikkeld. Mensen maken dingen vaak moeilijker dan ze hoeven te zijn. Als we leren om met simpelheid te leven kunnen we een onmetelijk soort tevredenheid ervaren die oneindig veel meer betekenisvol is dan de beloningen van de materiële wereld.
  • Wijsheid. Logica heeft een plaats binnen het menselijk gedachtegoed, maar het is niet alles. Er bestaat een limiet aan wat we kunnen begrijpen via de rationaliteit. Om dit limiet te overstijgen, moeten we onze intuïtie volledig in de strijd werpen. Dit zorgt voor inzichten in plaats van kennis, en het verschil tussen het lezen over de Tao, en het leven van de Tao.
  • Nederigheid. Des te meer te leert, des te meer je je realiseert dat er nog veel meer is om te leren. Dit zorgt ervoor dat je nederig wordt. Arrogantie en egoïsme komen voort uit onwetendheid - je weet weinig maar neemt aan dat je veel weet.
  • Tweevoudigheid. Lao Tzu liet ons zien dat alle kwaliteiten van de wereld alleen maar iets betekenen vanwege het bestaan van hun tegenovergestelde. Iets kan alleen maar groot zijn, als er iets kleins bestaat om het mee te vergelijken. Het 'goede' kan alleen maar bestaan zolang het 'slechte' ook bestaat. Het een kan niet zonder de ander.




donderdag 3 januari 2013

Begeerte, verlangen, gehechtheid en onthechting

Enkele vragen en antwoorden over begeerte en gehechtheid:

Wat is het verschil tussen gehecht zijn aan anderen en hen liefhebben?
Als we aan anderen gehecht zijn overschatten we hun goede eigenschappen, en we denken dus dat zij beter zijn dan ze werkelijk zijn. We geven om hen omdat ze ons behagen: ze geven ons cadeautjes, prijzen ons, helpen en steunen ons, etc. Wat we gewoonlijk liefde noemen is meestal vooral gehechtheid. Als we aan anderen gehecht zijn zien we hen niet zoals ze werkelijk zijn en daardoor verwachten we teveel van hen: ze moeten zus zijn, ze moeten zo doen, etc. Wanneer ze niet aan onze verwachtingen voldoen voelen we ons gekwetst, teleurgesteld en geven we hen de schuld.

Maar als we écht van andere mensen houden, dan geven we om hen en willen we dat ze gelukkig zijn, niet alleen omdat ze ons ego strelen en tegemoet komen aan onze verlangens, maar gewoon omdat ze bestaan en ook recht op geluk hebben. Echte liefde verwacht niets terug. We accepteren anderen om wie ze zijn en proberen toch hen te helpen, maar het maakt ons niet uit of we al dan niet voordeel hebben bij de relatie. Echte liefde is niet jaloers of bezitterig, maar eerder onpartijdig. Echte liefde wordt gedeeld met allevoelende wezens.

Is het mogelijk om bij onze vrienden en familie te blijven als we onthecht zijn?
Natuurlijk! Onthechting is niet hetzelfde als afwijzing. Als we onthecht zijn, hebben we geen irreële verwachtingen meer van anderen, noch klampen we ons vast aan hen of denken we dat we ons ellendig zullen voelen als zij niet bij ons zijn. Onthechting is een rustige, realistische, open en aanvaardende houding. Het is niet vijandig, paranoïde of asociaal. Onthechting betekent niet dat we onze vrienden en familie afwijzen of negeren: het betekent dat we op een of andere manier met hen omgaan, zonder overdreven verwachtingen. Als we niet gehecht zijn, zijn onze relaties met anderen harmonieus en in feite geven we meer om hen.

Zijn alle verlangens slecht?
Hoe zit het met het verlangen om het nirvana of de verlichting te bereiken?

Deze verwarring treedt op omdat we het woord "verlangen" in het Nederlandse gebruiken voor twee verschillende woorden in het Sanskriet of Pali. In werkelijkheid bestaan er meerdere soorten "verlangens".

Het verlangen dat problemen oplevert is het verlangen waarbij we de goede eigenschappen van iets, iemand of een idee overdrijven en ons daaraan vastklampen. Dit soort verlangen is een vorm van gehechtheid. Een voorbeeld daarvan is emotioneel afhankelijk zijn van iemand en ons aan die ander vastklampen. In werkelijkheid is die ander waarschijnlijk niet half zo fantastisch als onze gehechtheid hem doet vóórkomen.

Het verlangen dat ons aanspoort ons voor te bereiden op toekomstige levens of het bereiken van hetnirvana of de verlichting is echter volkomen anders. Hier zien we heel precies andere bestaansmogelijkheden en ontwikkelen we een realistisch streven om deze te bereiken. We hebben hier juist niet te maken met verkeerde interpretaties noch met een vastklampen aan een gewenst resultaat.

Kan men gehecht zijn aan het boeddhisme? 
Wat doen we wanneer iemand het geloof aanvalt en de Dharma bekritiseert?
Elke situatie moet apart bekeken worden. Als we bijvoorbeeld voelen: "Ze bekritiseren mijn geloof en denken dat ik dom ben om dit te geloven" betekent dit in het algemeen dat we overdreven vastklampen aan ons geloof. We denken: "Dit geloof is goed omdat het van mij is. Als iemand dat bekritiseert, bekritiseert hij mij." Dat is eenvoudig gehechtheid en weinig productief. Deze houding zouden we achter ons moeten laten, want we zijn niet wat we geloven. Dat anderen vraagtekens zetten bij ons geloof betekent niet dat wij dom zijn.

Het heeft voordelen om open te staan voor wat anderen zeggen. Laten we niet gehecht raken aan de naam en het etiket van onze religie. We zijn tenslotte op zoek naar waarheid en geluk, en niet alleen naar een verdediging van een religie omdat het toevallig de 'onze' is. Boeddha zelf heeft gezegd dat we zijn lessen moeten testen en er niet blindelings in moeten geloven.

Aan de andere kant betekent dit niet dat we het automatisch eens zijn met alles wat andere mensen zeggen; we laten ons geloof niet in de steek om dat van anderen blindelings over te nemen. Als iemand ons een vraag stelt die we niet kunnen beantwoorden, betekent dit niet dat Boeddha's onderricht fout is. Het geeft alleen maar aan dat wij het antwoord niet weten en dat we meer zouden moeten leren en nadenken. We kunnen dan met deze vragen naar geleerde boeddhisten stappen en goed nadenken over de antwoorden die zij geven. Als anderen vraagtekens zetten bij ons geloof, dan helpen ze ons om doordat ze ons laten zien wat we nog niet goed begrijpen. Hierdoor bestuderen we de Dharma beter en denken we dieper na over de betekenis ervan.

Bron: maitreya.nl




dinsdag 1 januari 2013

Tekens van Leven


Tao Te Tjing in Woord en Beeld

‘Tao Te Tjing’ is de titel van een bundel van 81 Chinese teksten. Deze zijn honderden jaren voor Christus opgeschreven. Vervolgens zijn ze eeuwen lang ontwikkeld en doorverteld.

De teksten gaan over het oerprincipe van het leven en over
het leven zelf. Ze zijn compact, raadselachtig, van alle tijden, poëtisch en filosofisch. Ze bevatten aanwijzingen over het leven in harmonie en vanuit verbondenheid met het oerprincipe Tao.


Op deze site staan de 81 Tao teksten in Nederlandse bewerkingen van Roeland Schweitzer met bijpassende foto's van George Burggraaff.