zondag 30 oktober 2011

Non-dualisme (Philip Renard)

Valt er nog iets zinnigs toe te voegen aan de grote stroom teksten die het geestelijk leven als onderwerp hebben? Is niet alles al gezegd, en is niet elk woord eigenlijk misplaatst - en uiteindelijk onwaar?

Ja, in zekere zin is ieder woord ernaast, vooral als je het wilt hebben over ‘de kern van de zaak’. De zogenaamde kern valt niet in een woord of uitleg te vatten. Die is gewoon wat hij is, wát mensen er ook over denken of beweren.

Het is niet gebruikelijk om het al direct te hebben over ‘de kern van de zaak’. Meestal wordt dit pas gedaan in de loop van een betoog of gesprek, om de essentie van het besprokene samen te vatten. Toch waag ik het meteen maar te beginnen over deze kern. Ik doe dit omdat het hele boek erover gaat. 

Voor mij is ‘werkelijkheid’ de beste aanduiding voor de genoemde kern van de zaak. ‘Werkelijkheid’ is de term voor dat wat is, onbenoembaar, onaangetast door tijd, plaats, omstandigheid of verwoording. Er wordt vaak gezegd dat iedereen zijn eigen werkelijkheid schept. Tot op zekere hoogte is dit juist, maar deze bewering slaat meer op het psychologische niveau, het niveau van de invulling door individuen, en reikt niet verder dan het denken en voelen. Voor mij is werkelijkheid juist een aanduiding voor dat wat vooraf- en voorbijgaat aan denken (en wat overigens tegelijkertijd in het denken aanwezig is, als de feitelijke substantie waaruit gedachten zijn opgebouwd). Wat vooraf- en voorbijgaat aan het denken gaat ook vooraf en voorbij aan verschil, en daarmee ook aan persoonlijke invullingen. Het ‘scheppen van je eigen werkelijkheid’ is iets dat eenbeperkte werkelijkheid aanduidt, een invulling binnenin de werkelijkheid die er altijd is, die zonder enige voorwaarde of beperking is. Deze werkelijkheid mag je wat mij betreft met een hoofdletter schrijven. Mij gaat het hier om deze door niets beperkte Werkelijkheid.

Het uitgangspunt van dit boek is dan ook dat Werkelijkheid bestaat, en dat, hoewel deze onbenoembaar is, het wel degelijk zinvol is om erover te spreken.1De zin van het gebruiken van taal hierover is dat de woorden een zodanig effect kunnen hebben dat de Werkelijkheid, die je op een bepaalde manier altijd al heel diep voelt maar waar geen woord op past (en die alleen als een intuïtief of gevoelsmatig iets wordt beleefd), tot je door kan dringen op een bewust niveau. Woorden kunnen dan een hulp zijn om deze onbeperkte Werkelijkheid tot eigen geleefde werkelijkheid te laten worden - wat wil zeggen deze te verwerkelijken.

In feite zie ik dit als het meest zinnige dat er is. Communiceren over de mogelijke herkenning dat je zelf onbeperkte Werkelijkheid bent. 
 
Praten over dit soort zaken is alleen zinvol als het gericht is op verwerkelijking ervan, verwezenlijking van dat wat Echt is. Zo maar wat vrijblijvend filosoferen, het naast elkaar leggen van meningen en spitsvondig naar bewijzen zoeken om een andere mening te kunnen weerleggen, lijkt mij zonder enige zin.

Iedereen voelt intuïtief wat echt is. Iedereen houdt ervan. De Werkelijkheid, het Echte, is je oorspronkelijke natuur, je ware aard, en op het allerdiepste punt van intuïtie voelen de meeste mensen dit vagelijk aan. 

Tegelijkertijd voelt bijna iedereen zich doordrenkt met het onechte, in zichzelf en in het beleven van de wereld, en zo kan het verlangen opkomen het Echte totaal te leven. Dit verlangen, naar het samenvallen met het Echte dat je intuïtief kent, en het daarvanuit leven, komt zelf voort uit het Echte. De vonk van dit verlangen is een van de mooiste dingen die je kunnen overkomen. Je kunt dit verlangen niemand aanpraten, en dus ook de belangstelling voor dit onderwerp niet. De kloof tussen het onechte leven en Dat waarin onechtheid ophoudt wordt al dan niet ervaren en opgemerkt, en door dit ervaren en opmerken komt verlangen tot stand. Verlangen naar bevrijding - bevrijding uit deze onechtheid, uit waandenkbeelden, projecties en innerlijke verdeeldheid. Zo gaan mensen op zoek.

Dit verlangen naar bevrijding, naar leven vanuit je oorspronkelijke natuur, zie ik als het belangrijkste motief voor communicatie. Woorden zijn uiteindelijk het nuttigst als zij gebruikt worden om bevrijding mogelijk te maken - dat wil zeggen als zij zo direct mogelijk daarop gericht zijn. 
 
Waarom? Omdat dit alles geen vrijblijvend iets is, omdat de zojuist genoemde kloof in feite neerkomt op lijden. Vandaar dat het verlangen naar bevrijding het meest primaire verlangen genoemd kan worden. Als je dit verlangen ervaart laat je je nergens meer door afleiden. Al het andere kan dan later wel eens uitgezocht worden. Het verlangen naar bevrijding werd door Boeddha vergeleken met de situatie van een man die door een giftige pijl geraakt was en die slechts één verlangen had: dat de pijl verwijderd zou worden. Alle vragen over de afkomst van de pijl, en de reden waarom hij beschoten was, enzovoort, zouden slechts verlenging van de pijn of eventueel de dood betekenen. 

Om bevrijding te vinden dient alle filosoferen teruggebracht te worden tot een onderzoek naar het wezen van de pijn, dat wil zeggen de innerlijke verdeeldheid van de mens, met het doel deze pijn voorgoed te doen verdwijnen. Al het overige filosoferen is voor de liefhebbers.



zondag 23 oktober 2011

Advaita en Meister Eckhart

In januari dit jaar ontmoette ik, op weg naar Pondicherry in de Jeep van de shopkeeper John van het hotel, twee Duitsers van middelbare leeftijd die ook meereden. Ze kwamen ieder jaar in Tiru verbleven in hetzelfde hotel, wandelden op Mount Arunachala en kochten dan spullen, met name beelden van Mister John. Zo kende ze John

Op weg naar Pondicherry of liever gezegd op mijn missie naar de palmbladeren bibliotheek van de Rishis in de Jeep.. Ik was op mijn toppunt van verwarring over de Advaita Vedanta, de hoogste leer van de Hindoefilosofie, meer een wetenschap eigelijk waarover ik meer schrijf in de andere blogs. Maar nog steeds of juist daarom wilde ik erg graag weten hoe het zat. Orde in de chaos! Ik las boeken met vraaggesprekken met Ramana, sprak met mensen, ging naar satsangs van Mooji, interviewde Mooji, maar my mind was stuck, een chaos.

We raakten in gesprek in de auto, met deze ik kan wel zeggen herkenbare Advaita aanhangers.. Wat is dat dan... hoe zien die eruit? Meestal wat ouder, veertigers, vijfitigers. Vaak welvarend, met hele goeie banen (of inmiddels minder welvarend -want dit op weg naar verlichting en de waarheid- achter zich gelaten), veel mannen, intellectueel en van Europese komaf (Amerikanen, Russen en Aziaten kom ik iig in Tiru niet tegen). Vaak kalm, rustig of 'er in berustend' zou ik moeten zeggen, filosofische manier van communiceren en arrogant, dat ook. Een soort arrogantie dat ze weten hoe het in elkaar steekt. En misschien zou het kunen zijn dat het niet arrogant is maar....komt de Advaita filosofie dicht bij de waarheid.

De advaita voor zover ik daar wat van op heb gestoken: we zijn allen een, er is geen ik, er is geen individu, er is geen goed en er is geen kwaad. Het is ons bewustzijn dat bepaalt hoe we de wereld zien en dat de wereld indeelt in goed en kwaad. Wij zijn zelf het Goddelijke. We hebben geen vrije wil, de vrije wil is een lang gekoesterde illusie, een concept. In het Sanskrit is er geen woord voor creativiteit. In het boek van Helena Klitsie Moeder India vroeg zij aan een Indiase schriftgeleerde waarom er geen woord voor creativiteit is in het Sanskrit. De man reageerde overdonderd en antwoordde 'We hebben daar geen woord voor want wij beschouwen kunstenaars, rishi's, geleerden enzovoort als media (noot: meervoud van middelen ;-). Het is Gods spel. We zijn allen geprogrammeerd zoals we geprogrammeerd zijn. Of zoals een vriend van me Steven het omschreef 'we zijn allemaal droomfiguren van onze eigen ego'. Maar ons bewustzijn.. dat is wel vrij!

Helena Klitsie schrijft ook over de overeenkomsten tussen de Advaita en moderne wetenschap. In ieder geval komt de moderne wetenschap met de DNA theorie dichtbij en bevestigen ook moderne psychologen deze leer: de laatste bevindingen van moderne pscychologen laten zien dat een mens op impuls handelt en niet volgens een rationeel plan. Hij weet vaak niet goed waarom hij in een bepaalde situatie handelt zoals hij handelt. De echte redenen blijven vaak duister. Maar tot nu toe heeft nog niet niemand tot de conclusie durven komen dat wij niet de doeners zijn, maar gedaan worden.. En ook in de Bijbel stond al 'Thy will be done.'.

Ik voelde dat ze er al jaren mee bezig waren en inderdaad, een stel uit Duitsland step by step maar al jaren van alles en nog wat aan persoonlijke ontwikkeling gedaan met als eindpunt (beginpunt) de Advaita. Het boek wat mijn Engelse reismaatje aan het lezen van Barbara Hand Glow over de Lemuriers en Atlantis was een 'mindfuck', yoga kan helpen maar is voor beginners op het spirituele pad en 'body conciousness' en als ik me erin wilde verdiepen moest ik Ramesh Balsakar maar lezen of Meister Eckart. Ik zei toen naief 'Oh je bedoelt Eckart Tolle'. Hij lachte minzaam en voor mijn gevoel ook enigszins denigrerend maar hij zei toen nee ik bedoel Meister Eckart een Duitse theoloog en mysticus uit de 13e eeuw.

In Ramesh Balsakar ben ik me inmiddels in aan het verdiepen en misschien dat er een heel klein sluiertje is opgelicht alhoewel ik de Advaita heavy stuff blijf vnden. Maar Meister Eckart was ik nog niet tegengekomen tot vandaag.. Ik las in de Happinez een stuk van Susan Smit en zag een prachtig stukje in het interview met de Gnosticus Bram Moerland over Meister Eckart. Over de onbevlekte ontvangenis van Maria. Meester Eckart heeft de symboliek van dit verhaal ooit als volgt uitgelegd: 'Maria is het symbool van de ziel (het vrouwelijke). De ziel moet eerst maagdelijk worden en alle invloeden van opvoeding en cultuur van zich hebben agfeschud, naakt zijn, voordat de Christus in iemand geboren kan worden. Daarna moet je zorgen dat de ziel maagdelijk blijft anders gaat het Christusbewustzijn er weer van door' Ik denk dat een uitleg als deze dichtbij zo puur is en zo dichtbij de waarheid ligt wat het Christendom de aantrekkingskracht en diepgang geeft wat deze tijd nodig heeft.

zaterdag 22 oktober 2011

Advaita / Non-dualiteit


De boodschap van advaita (non-dualiteit) is dat er slechts één 'zijn' is. Er is slechts één aanwezigheid, één bewustzijn - één zijn. Jij bent dat bewustzijn, dat 'zijn' waarin het universum en alle mogelijkheden zich aandienen. De schijnbare twee - jij en ik - zijn echt alleen maar het Ene. Er is niets, op Een na.

Al-wat-is bestaat in wat jij bent; het is niet gescheiden van jou. Alles is echt een en hetzelfde; bewegende energie die ontelbare vormen aanneemt. Maar de schepping zelf is eindig in de oneindigheid van het allesomvattende bewustzijn.

Alle personages en alle gebeurtenissen bevinden zich binnen het denken. Je kunt het vergelijken met dromen. Op dezelfde wijze speelt de wereld van verschijnselen zich af in wat jij bent. Niets wat bestaat is gescheiden van wat je bent. 

Er is slechts één zijn, één Bron, verschijnend als vele. Sommigen noemen het 'Tao' of 'God', maar er bestaan nog veel meer namen om de Bron, die het denken niet kent, te benoemen. Men gelooft dat de Bron de voortbrenger is van alles wat is. Jij bent die Bron. Nu zou het denken zich kunnen afvragen of ik suggereer dat jij God bent. Het wringt zich in allerlei bochten om te begrijpen dat jij de Bron bent, maar de Bron is niet een object dat het denken kan herkennen. Jij bent de Ene en je glorieert in de illusie van 'zijn' - wat lijkt als iets persoonlijks.

Er is een gezegde: 'Proef één druppel zeewater en je weet hoe de hele oceaan smaakt.' Ken de Bron die je bent en je kent de Bron van alles - want jij bent dat. Afgescheidenheid is alleen maar een gedachte in je hoofd.


Levend in Aandacht...: De 7 "Pilaren" van Mindfulness

Levend in Aandacht...: De 7 "Pilaren" van Mindfulness: Mindfulness betekent: “aandacht schenken aan wat zich voordoet in het heden, zonder erover te oordelen.” Jon Kabat-Zinn noemt zeven ...

maandag 17 oktober 2011

Levend in Aandacht...: Mindfulness audiobestanden

Levend in Aandacht...: Mindfulness audiobestanden: Om je te helpen bij je Mindfulness training, hebben we een aantal audiobestanden verzameld met geleide meditatie oefeningen van Bettina Hedd...

zondag 16 oktober 2011

Thich Nhat Hanh

Thich Nhat Hanh is een van de meest bekende en gewaardeerde zenleraren in de wereld van vandaag. Hij werd in 1926 geboren in centraal Vietnam en leidde een bijzonder leven. Op zestienjarige leeftijd werd hij monnik. Tijdens de Vietnam oorlog stonden de boeddhistische kloosters voor de vraag of zij het contemplatieve leven in de kloosters wel konden voortzetten of dat zij de slachtoffers van bombardementen en verwoestingen moesten gaan helpen. Thich Nhat Hanh koos ervoor beide te doen, waarmee hij de basis legde voor zijn beweging van geëngageerd boeddhisme.

In Saigon stichtte Thich Nhat Hanh in de vroege jaren zestig de School of Youth for Social Service, een hulporganisatie van jonge vrijwilligers, die meehielpen verwoeste dorpen weer op te bouwen, scholen en medische centra te stichten, dakloze gezinnen onderdak te geven en coöperatieve boerenbedrijven op te zetten. Bijna 10.000 scholieren en studenten maakten deel uit van de SYSS, dat zijn werk baseerde op de boeddhistische principes van geweldloosheid en mededogen. Ondanks tegenwerking van de regering van Zuid-Vietnam stichtte Thich Nhat Hanh een boeddhistische universteit (Van Hanh), een uitgeverij en een invloedrijk tijdschrift voor vredesactivisten in Vietnam.

Na een bezoek aan de VS en Europa in 1966 werd hem de terugkeer naar Vietnam geweigerd. Tijdens zijn volgende reizen naar de VS pleitte hij voor vrede bij regeringsleiders. Hij haalde Martin Luther King over de Vietnamoorlog openlijk af te keuren en oefende hiermee een historische invloed uit op het verloop van de oorlog. Het jaar daarop nomineerde Martin Luther King hem voor de Nobelprijs voor de Vrede. Later leidde Thich Nhat Hanh de boeddhistische delegatie bij de vredesbesprekingen in Parijs.

In 1982 stichtte Thich Nhat Hanh Plum Village, een boeddhistische gemeenschap in Frankrijk, waar hij zijn werk voortzette door het lijden van Vietnamse vluchtelingen te verlichten en hulpacties op te zetten voor arme families in Vietnam. Thich Nhat Hanh heeft ook veel bekendheid gekregen door zijn werk met Vietnamveteranen in de VS, het leiden van meditatieretraites over de hele wereld en zijn vele publicaties over meditatie, mindfulness en vrede. Hij heeft meer dan 85 boeken op zijn naam staan, met gedichten, boeddhistische leringen en gebeden. Het meest bekend zijn het gedicht Noem me bij mijn ware Namen, en de boeken Vrede aanraken, Iedere stap is vrede, In de geest van liefde, Omarm je woede.

Thich Nhat Hanh leeft nog altijd in de meditatiegemeenschap in Plum Village, waar hij onderwijst, schrijft en tuiniert. In januari 2005 bracht hij voor de eerste keer sinds 40 jaar een bezoek aan Vietnam.