Er was eens...

Het Unieke Onderricht Van Ramesh Balsekar In Verhalen En Anekdotes

Het unieke onderricht van Ramesh Balsekar met verhalen en anekdotes. Ramesh Balsekar, gepensioneerd bankdirecteur, golfer en huisvader voldoet niet aan het beeld dat wij van een Indiase goeroe hebben. Maar juist door zijn achtergrond, zijn universitaire opleiding in Engeland en niet te vergeten zijn inzicht is Ramesh de uitgelezen persoon om de kloof tussen het oosterse en het westerse denken te overbruggen.

Na zijn pensionering ontmoette hij in 1978 zijn goeroe Sri Nisargadatta Maharaj, bij wie hij bleef tot diens dood in 1981. Op zijn sterfbed riep Nisargadatta tegen Ramesh: ' And now you speak!' en vanaf dat moment is hij gaan spreken.
Ramesh, inmiddels vijfentachtig jaar oud, ontvangt nog iedere dag bezoekers in zijn huis in Bombay, waaronder veel westerlingen. Op die bijeenkomsten maakt Ramesh veelvuldig gebruik van klassieke, oosterse verhalen en anekdotes om zijn inzicht over te brengen.

Dit boek bevat zijn meest gebruikte 'wijsheidsverhalen' uit verschillende tradities zoals het taoïsme, zen, soefisme, boeddhisme en hindoeïsme. Zoals Ramesh het zelf zei: 'Voor een ieder met belangstelling voor dit onderwerp is dit het meest nuttige vermaak in de stad.'

Uit : Er was eens'
Ramesh zegt: 'We hebben het idee, een mentaal beeld, dat God altijd genadig is. De mens schept eerst zijn God en dan bidt hij tot hem. Vervolgens verwacht hij dat God niet alleen zijn gebeden verhoort, maar dat ze precies zo verhoord worden als hij wil.' 
Er is een verhaal over een man die boven op een berg rondliep. Hij gleed uit, viel en wist zich nog net aan de rand van de afgrond vast te houden. Zo hing hij daar. Dus riep hij naar de hemel: 'Is er iemand daarboven?' Er kwam geen antwoord. Daarna sloeg hij echt aan het bidden. 
'Is daarboven iemand die mij kan helpen, alstublieft?' Toen klonk er wel een antwoord: 'Ja, ik zal je helpen, maar je moet precies doen wat ik je zeg.'De man zei: 'Ja, ja. Ik zal alles doen wat U zegt.'
De stem zei: 'Loslaten.' Er viel een stilte. Een seconde. En nog een. Toen vroeg de man:' Is er nog iemand anders daarboven?'

Nisargadatta Maharaj (1897-1981) stond in India wijd en zijd bekend als een 'verlichte meester'. Zijn wijsheid en inzicht hebben velen diepgaand geraakt. De kern was gelegen in het aloude inzicht dat het wezenlijke in de mens en het het goddelijke in de kosmos een zijn (atman=brahman). De mens is dat door onwetendheid vergeten en moet tot inzicht komen. Nisargadatta verstond de kunt dit mensen te geven. De auteur was iemand die geraakt werd. Hij besloot na de ontmoeting met Nisargadatta om diens leer en praxis wereldwijd bekend te maken en te propageren. Balekar kan dit doen in geleerde betogen, maar ook op eenvoudige manieren. Dat blijkt uit dit boek. Hierin vertelt hij verhalen, spreekt over zijn ontmoetingen met Nisargadatta, haalt voorbeelden aan uit de hindoe-traditie en geeft spreuken weer. In dit alles komen alle belangrijke spirituele thema's aan de orde.

Nisargadatta Maharaj

Sri 'Nisargadatta Maharaj', (overleden 1981) was een spirituele leraar. Hij werd geboren rond 1897 en groeide op als boerenzoon in de Indiase staat Maharastra. Door armoede gedwongen verhuisde hij naar Bombay, waar hij een winkeltje begon en bidi's -Indiase sigaretjes-, ging produceren en verkopen. Hij was een leerling van Sri Siddharameshwar Maharaj, een goeroe van de Navanath Sampradaya, een non-dualistische religieuze stroming. Zijn leraar overleed op lage leeftijd. Hij gaf Nisargadatta als enige instructie mee aan hem te blijven denken en zich te concentreren op de mantra "I am That". Toen hij in de dertig was liet Nisargadatta huis en haard achter en vertrok als wereldverzaker naar de Himalaya. Niemand verwachtte hem ooit nog terug te zien, maar na drie jaar keerde hij terug naar zijn gezin. Hij had de staat van directe realisatie bereikt en was tot het inzicht gekomen dat een werelds bestaan geen beletsel hoeft te zijn voor een spiritueel leven.

Hij werd erkend als goeroe van de Navanath Sampradaya en bouwde op het dak van zijn huis een ruimte waar hij gasten ontving en uitleg verschafte over zijn inzichten. Toen hij wat ouder werd nam zijn zoon de bidiwinkel over, zodat hij alle tijd vrij had. Nisargadatta's onderricht concentreerde zich op de kern van het bewustzijn, het zuivere 'gewaarzijn'. Door iedere vorm van identificatie met de wereld, het lichaam, de persoonlijkheid en het denken consistent af te wijzen, en volledige vereenzelviging met dit gewaarzijn na te streven, zou directe realisatie van een universeel en onpersoonlijk 'Zelf' bereikt kunnen worden. Deze benadering wordt 'Advaita Vedanta' genoemd, ofwel 'non-dualisme'. Nisargadatta had weinig op met Goden, rituelen en verhalen over reïncarnatie. Ook waarschuwde hij regelmatig voor dubieuze goeroes. Door middel van toewijding, meditatie en vooral helder analytisch denken zou de mens de angsten en verlangens kunnen overwinnen die hem beletten zijn ware Zelf te leren kennen. Deze op het verwerven van inzicht en wijsheid gerichte methode wordt 'Gjana-yoga' genoemd.

Vanaf de jaren '60 kreeg Nisargadatta steeds meer westerse spiritueel geïnteresseerden op bezoek. In 1982 verscheen zijn belangrijkste boek, 'I am That', dat op basis van het dagelijks onderricht werd samengesteld door Maurice Frydman. Een Nederlandse leerling was de muzikant Alexander Smit, die zich vanaf 1985 onder de naam Sri Parabrahmadatta Maharaj als spiritueel leraar zou ontpoppen, eerst in Utrecht, toen in Baarn en later in zijn woonplaats Amsterdam. Smit stierf op 20 juni 1998 onverwacht aan een hartaanval. Bekendheid verwierf ook Wolter Keers, een discipel van Krishna Menon ofwel Atmananda. Hij vertaalde onder meer 'I am That' in het Nederlands.

Nisargadatta, die heel zijn leven lang stevig had gerookt, overleed in 1981 aan keelkanker. Ook toen hij al ernstig ziek was, bleef hij vrijwel dagelijks onderricht geven. Zijn belangrijkste leerling en opvolger als goeroe binnen de Navanath sampradaya was Ramesh Balshekar, (29-05-1917 - 27-09-2009), een voormalige bankdirecteur die na zijn pensioen bij Nisargadatta in de leer ging en lange tijd optrad als zijn vertaler. Hij overleed op 29 september 2009.