Vijf Britten verruilden hun drukke bestaan even voor het kloosterleven. De BBC filmde hun confrontatie met de verplichte stilte. De populaire serie is vanaf vandaag op de Nederlandse tv te zien.
© RKK.Christopher Jamison.
Wie een paar dagen absoluut stil is, kan opmerkelijk gedrag gaan vertonen. Het overkwam de succesvolle Britse ondernemer Jon Treanor. Uiterlijk een onbewogen man met een druk leven waarin luxe auto's en dure pakken domineerden. Dat veranderde toen hij een paar dagen in een klooster terechtkwam. Daar moest hij verplicht stil zijn. Het waren dagen waarin hij tranen met tuiten huilde. Er kwamen jeugdherinneringen boven die hij voorgoed dacht te hebben weggestopt.
Zakenman Treanor is te zien in de BBC-serie 'The Big Silence'. Daarin onderwerpt Christopher Jamison, abt van een benedictijnenklooster in Engeland, Treanor en vier andere doorsnee Britten acht dagen lang aan een stiltemeditatie. Het uiteindelijke doel: stilte een plek geven in hun drukke levens. In Groot-Brittannië werd de serie onverwacht een hit. De komende weken zendt de RKK de serie uit op drie zondagavonden. Volgens de omroep is het een 'spiritueel alternatief' voor het EK voetbal.
Altijd maar druk zijn, altijd maar lawaai - het is een van de grootste collectieve psychologische problemen van deze tijd, zegt Jamison, die gezien wordt als de spirituele leider van de benedictijnen in zijn land. "Veel mensen zouden graag tot zich zichzelf willen komen, maar het lukt ze niet. Het is iets dat inmiddels diep verankerd zit in onze cultuur.
Voortdurend bezig zijn, activiteiten doen met betrekking tot zelfontplooiing - het is volkomen vanzelfsprekend geworden. Altijd maar druk zijn is in onze tijd hét bewijs dat je er bent en meetelt. Daarop zijn we trots: 'kijk, dit doe ik allemaal'. Tegelijkertijd zorgt het voor onvrede. Wat veel mensen niet beseffen, is dat het een keuze is om altijd maar door te hollen. Het is niet iets wat je overkomt zonder dat je er invloed op hebt."
Het medicijn dat Jamison biedt, is stilte. De benedictijner kloosterorde bewaart een traditie in het christendom waarin stiltemeditatie een grote rol speelt. "Stilte is de manier bij uitstek om jezelf goed te leren kennen", zegt de abt. Jamison noemt stilte 'de toegangspoort tot de ziel'. "Door je te richten op je binnenste ga je als het ware het gesprek aan met jezelf. Als je met een ander spreekt, is stilte ook belangrijk. De één luistert, terwijl de ander spreekt. Zo werkt het ook als je wilt luisteren naar jezelf. Dan moet je stil zijn. Wie stil is, praat met zichzelf. Op die manier krijg je toegang tot het diepste deel van jezelf. Dat is de ziel. Ons leven zou er baat bij hebben als we daar wat vaker bij stil zouden staan."
Voor abt Jamison en zijn orde is stilte vanzelfsprekend. Zo mediteren de broeders elke ochtend en avond een half uur in stilte. Tijdens de maaltijden en 's avonds na negenen dienen de monniken eveneens hun mond te houden. Volgens de benedictijnen handelen mensen vanuit een innerlijke, geestelijke wereld. Daar bevindt zich wat in de christelijke traditie de ziel wordt genoemd. Deze ziel moet onderhouden worden, menen de broeders, anders raken mensen vervreemd van zichzelf.
Meditatie
"Dat kan alleen door regelmatig de blik naar binnen te keren", licht Jamison toe. "Vergelijk onze manier van mediteren met cognitieve gedragstherapie. Daar maakt de therapeut zijn cliënt bewust van de manier waarop deze denkt en hoe dat te veranderen. Wie mediteert, wordt ook geconfronteerd met zijn gedachten."
Volgens Jamison heeft de christelijke meditatie zoals kloosterlingen die beoefenen niet veel te maken met de zelfhulpboeken over geluk die je op de afdeling esoterie van de boekhandel ziet staan. "Die boeken gaan ervan uit dat geluk iets heel eenvoudigs is dat je met wat goede raad wel bereikt in een paar stappen." Wie zichzelf op gezette tijden stilzet, wordt geconfronteerd met zichzelf. Dat is niet altijd een pretje. In de televisieserie van Jamison kan de kijker dat zien. De deelnemers grijpen er regelmatig naar de tissues. Bij de cynische zakenman Jon Treanor speelt zijn ongelukkige kindertijd op, bij een drukke copywriter onverwerkte rouw om een overleden vader.
De overgang naar geestelijke
Ook bij Jamison verliep de overgang niet zonder moeite. Voordat hij op zijn 21ste geestelijke werd, leidde hij een gewoon studentenleven in Oxford. De overgang was niet alleen geestelijk, maar ook fysiek een opgave voor de ex-student. "Denk alleen al aan de gebeden. Echt elke ochtend moest je weer vroeg je bed uit. Het voelde als een berg die moest worden bedwongen." Gaandeweg veranderde er iets. "Er was niets wat me af kon leiden van mijn binnenwereld. Om bij de beeldspraak van de berg te blijven: Ik klom langzaam op, uiteindelijk kreeg ik een uitzicht te zien. Dat was niet niks. Het was een geheel nieuw zicht op het leven."
De geestelijke werd zich naar eigen zeggen niet alleen beter bewust van zijn innerlijk, maar ook van de wereld om hem heen. "Het is een wereld waarin je niet wegloopt voor jezelf. Waarin je niet bang bent voor wie je van binnen bent. Ik merkte dat ik meer gespitst werd op wat er om mij heen gebeurde. Dat ik me meer bewust werd van anderen, dat ik van hen afhankelijk ben en zij van mij. Dat was een verschuiving in mijn waarneming van de werkelijkheid."
Iets soortgelijks gebeurde ook bij de deelnemers van 'The Big Silence'. Zakenman Jon Treanor besloot na zijn deelname aan de tv-serie het roer om te gooien. Hij is minder gaan werken en doet nu een opleiding tot psychotherapeut. Sinds de opnames mediteert hij elke avond. Dan merkt hij, zegt Treanor in de laatste uitzending, dat zijn leven onderdeel is van de kosmos.
'The Big Silence': vandaag en zondag 1 en 8 juli om 23.30 uur bij de RKK op Nederland 2.
Zakenman Treanor is te zien in de BBC-serie 'The Big Silence'. Daarin onderwerpt Christopher Jamison, abt van een benedictijnenklooster in Engeland, Treanor en vier andere doorsnee Britten acht dagen lang aan een stiltemeditatie. Het uiteindelijke doel: stilte een plek geven in hun drukke levens. In Groot-Brittannië werd de serie onverwacht een hit. De komende weken zendt de RKK de serie uit op drie zondagavonden. Volgens de omroep is het een 'spiritueel alternatief' voor het EK voetbal.
Altijd maar druk zijn, altijd maar lawaai - het is een van de grootste collectieve psychologische problemen van deze tijd, zegt Jamison, die gezien wordt als de spirituele leider van de benedictijnen in zijn land. "Veel mensen zouden graag tot zich zichzelf willen komen, maar het lukt ze niet. Het is iets dat inmiddels diep verankerd zit in onze cultuur.
Voortdurend bezig zijn, activiteiten doen met betrekking tot zelfontplooiing - het is volkomen vanzelfsprekend geworden. Altijd maar druk zijn is in onze tijd hét bewijs dat je er bent en meetelt. Daarop zijn we trots: 'kijk, dit doe ik allemaal'. Tegelijkertijd zorgt het voor onvrede. Wat veel mensen niet beseffen, is dat het een keuze is om altijd maar door te hollen. Het is niet iets wat je overkomt zonder dat je er invloed op hebt."
Het medicijn dat Jamison biedt, is stilte. De benedictijner kloosterorde bewaart een traditie in het christendom waarin stiltemeditatie een grote rol speelt. "Stilte is de manier bij uitstek om jezelf goed te leren kennen", zegt de abt. Jamison noemt stilte 'de toegangspoort tot de ziel'. "Door je te richten op je binnenste ga je als het ware het gesprek aan met jezelf. Als je met een ander spreekt, is stilte ook belangrijk. De één luistert, terwijl de ander spreekt. Zo werkt het ook als je wilt luisteren naar jezelf. Dan moet je stil zijn. Wie stil is, praat met zichzelf. Op die manier krijg je toegang tot het diepste deel van jezelf. Dat is de ziel. Ons leven zou er baat bij hebben als we daar wat vaker bij stil zouden staan."
Voor abt Jamison en zijn orde is stilte vanzelfsprekend. Zo mediteren de broeders elke ochtend en avond een half uur in stilte. Tijdens de maaltijden en 's avonds na negenen dienen de monniken eveneens hun mond te houden. Volgens de benedictijnen handelen mensen vanuit een innerlijke, geestelijke wereld. Daar bevindt zich wat in de christelijke traditie de ziel wordt genoemd. Deze ziel moet onderhouden worden, menen de broeders, anders raken mensen vervreemd van zichzelf.
Meditatie
"Dat kan alleen door regelmatig de blik naar binnen te keren", licht Jamison toe. "Vergelijk onze manier van mediteren met cognitieve gedragstherapie. Daar maakt de therapeut zijn cliënt bewust van de manier waarop deze denkt en hoe dat te veranderen. Wie mediteert, wordt ook geconfronteerd met zijn gedachten."
Volgens Jamison heeft de christelijke meditatie zoals kloosterlingen die beoefenen niet veel te maken met de zelfhulpboeken over geluk die je op de afdeling esoterie van de boekhandel ziet staan. "Die boeken gaan ervan uit dat geluk iets heel eenvoudigs is dat je met wat goede raad wel bereikt in een paar stappen." Wie zichzelf op gezette tijden stilzet, wordt geconfronteerd met zichzelf. Dat is niet altijd een pretje. In de televisieserie van Jamison kan de kijker dat zien. De deelnemers grijpen er regelmatig naar de tissues. Bij de cynische zakenman Jon Treanor speelt zijn ongelukkige kindertijd op, bij een drukke copywriter onverwerkte rouw om een overleden vader.
De overgang naar geestelijke
Ook bij Jamison verliep de overgang niet zonder moeite. Voordat hij op zijn 21ste geestelijke werd, leidde hij een gewoon studentenleven in Oxford. De overgang was niet alleen geestelijk, maar ook fysiek een opgave voor de ex-student. "Denk alleen al aan de gebeden. Echt elke ochtend moest je weer vroeg je bed uit. Het voelde als een berg die moest worden bedwongen." Gaandeweg veranderde er iets. "Er was niets wat me af kon leiden van mijn binnenwereld. Om bij de beeldspraak van de berg te blijven: Ik klom langzaam op, uiteindelijk kreeg ik een uitzicht te zien. Dat was niet niks. Het was een geheel nieuw zicht op het leven."
De geestelijke werd zich naar eigen zeggen niet alleen beter bewust van zijn innerlijk, maar ook van de wereld om hem heen. "Het is een wereld waarin je niet wegloopt voor jezelf. Waarin je niet bang bent voor wie je van binnen bent. Ik merkte dat ik meer gespitst werd op wat er om mij heen gebeurde. Dat ik me meer bewust werd van anderen, dat ik van hen afhankelijk ben en zij van mij. Dat was een verschuiving in mijn waarneming van de werkelijkheid."
Iets soortgelijks gebeurde ook bij de deelnemers van 'The Big Silence'. Zakenman Jon Treanor besloot na zijn deelname aan de tv-serie het roer om te gooien. Hij is minder gaan werken en doet nu een opleiding tot psychotherapeut. Sinds de opnames mediteert hij elke avond. Dan merkt hij, zegt Treanor in de laatste uitzending, dat zijn leven onderdeel is van de kosmos.
'The Big Silence': vandaag en zondag 1 en 8 juli om 23.30 uur bij de RKK op Nederland 2.
